થોડા દિવસ પહેલા વાઘા-અટારી બોર્ડર પર પકડાયેલા ભારતીય સૈનિકને પાકિસ્તાને પરત મોકલી દીધો છે. હકીકતમાં, બીએસએફ (બોર્ડર સિક્યુરિટી ફોર્સ) ના એક સૈનિકે ભૂલથી સરહદ પાર કરી હતી અને તેને પાકિસ્તાની રેન્જર્સ દ્વારા કસ્ટડીમાં લેવામાં આવ્યો હતો. હવે લગભગ બે અઠવાડિયા પછી સૈનિકને ભારત પરત સોંપવામાં આવ્યો છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે પાકિસ્તાને કયા નિયમ હેઠળ આ કર્યું અને દરેક દેશે આવું કેમ કરવું પડે છે.
દરેક દેશે સૈનિકો પાછા કરવા પડશે
ભલે વિવિધ દેશો વચ્ચે યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હોય અને એકબીજાના સૈનિકો માર્યા જતા હોય, પણ નિઃશસ્ત્ર સૈનિકો પર ગોળીબાર કરવામાં આવતો નથી. ઉપરાંત, જો કોઈ સૈનિક દેશની સરહદ પર આત્મસમર્પણ કરે છે અથવા નિઃશસ્ત્ર પકડાય છે, તો તેની સાથે ક્રૂર વર્તન કરી શકાતું નથી. આ બધું જીનીવા કન્વેન્શન હેઠળ થાય છે. જેને દરેક દેશ સ્વીકારે છે જે બીજા દેશ સાથે યુદ્ધમાં છે અથવા બંને વચ્ચે કોઈ તણાવ છે.
BSF જવાન પાછો ફર્યો
જીનીવા સંમેલન યુદ્ધની ક્રૂરતાને મર્યાદિત કરવા, નાગરિકોનું રક્ષણ કરવા અને ઘાયલ યુદ્ધ કેદીઓ સાથે ન્યાયી વર્તન સુનિશ્ચિત કરવા માટે રચાયેલ છે. આમાં, જો બીજા દેશનો કોઈ નાગરિક કે સૈનિક ઘાયલ જોવા મળે તો તેને તાત્કાલિક સારવાર આપવી જરૂરી છે. ઉપરાંત, વાજબી સમય પછી, આ સૈનિકો અથવા લોકોને તેમના દેશમાં પાછા ફરવા પડશે. આ જ કારણ છે કે હવે પાકિસ્તાને બીએસએફ જવાનને પરત મોકલી દીધો છે. આ માટે પહેલા બંને સેનાઓ વચ્ચે ચર્ચા થાય છે અને પછી તારીખ અને સમય નક્કી થાય છે.
આ રીતે જીનીવા સંમેલન શરૂ થયું
વિશ્વના વિવિધ દેશો વચ્ચે સતત યુદ્ધોને કારણે, માનવ અધિકારોના રક્ષણની વાત વધુ તીવ્ર બની, ત્યારબાદ રેડ ક્રોસ સોસાયટી અને વિશ્વના વિવિધ દેશોએ જીનીવા સંમેલનની પહેલ કરી. પહેલું જીનીવા સંમેલન ૧૮૬૪માં યોજાયું હતું. તેમાં તમામ પ્રકારની સંધિઓ અને નિયમો બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેનો સૌથી મોટો હેતુ યુદ્ધ દરમિયાન અમાનવીય વર્તનને રોકવાનો હતો. અગાઉ, યુદ્ધમાં વિજય પછી, બીજા દેશના સૈનિકો સાથે ક્રૂર વર્તન કરવામાં આવતું હતું અને મહિલાઓ પર બળાત્કાર જેવી ઘટનાઓ પણ બનતી હતી, પરંતુ જીનીવા સંમેલન પછી, આ બાબતોમાં સતત ઘટાડો થયો. અત્યાર સુધીમાં કુલ ચાર જીનીવા સંમેલનો લાગુ કરવામાં આવ્યા છે.
