ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ઇસરો) એ શુક્રવારે દિલ્હીમાં શરૂ થયેલા બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ ઉજવણી દરમિયાન ભારતીય અવકાશ સ્ટેશન (BAS) મોડ્યુલનું એક મોડેલ રજૂ કર્યું. ભારત 2028 સુધીમાં તેના સ્વ-નિર્મિત અવકાશ સ્ટેશન, BAS ના પ્રથમ મોડ્યુલને લોન્ચ કરવાની યોજના ધરાવે છે.
ભારત પસંદગીના દેશોમાં જોડાશે
આનાથી ભારત ભ્રમણકક્ષા પ્રયોગશાળાઓ ચલાવતા દેશોના પસંદગીના જૂથમાં સ્થાન પામશે. હાલમાં, બે ભ્રમણકક્ષા પ્રયોગશાળાઓ છે – પાંચ અવકાશ એજન્સીઓ દ્વારા સંચાલિત આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ સ્ટેશન અને ચીનનું તિયાંગોંગ અવકાશ સ્ટેશન.
ઇસરો પાંચ મોડ્યુલ સ્થાપિત કરવાની યોજના ધરાવે છે.
અવકાશ ક્ષેત્ર માટેની તેની મહત્વાકાંક્ષી યોજનાઓના ભાગ રૂપે, ભારત 2035 સુધીમાં ભારતીય અવકાશ મથક (ISS) ના પાંચ મોડ્યુલ સ્થાપિત કરવાની યોજના ધરાવે છે. BAS-01 મોડ્યુલનું વજન 10 ટન હોવાની અપેક્ષા છે અને તેને પૃથ્વીથી 450 કિલોમીટર ઉપર નીચી પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે.
આ બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવશે
તેની મુખ્ય વિશેષતાઓમાં સ્વદેશી રીતે વિકસિત પર્યાવરણીય નિયંત્રણ અને જીવન સહાયક પ્રણાલી (ECLSS), ભારત ડોકિંગ પ્રણાલી, ભારત બર્થિંગ મિકેનિઝમ, સ્વચાલિત હેચ પ્રણાલી, માઇક્રોગ્રેવિટી સંશોધન અને ટેકનોલોજી પ્રદર્શન માટે પ્લેટફોર્મ, વૈજ્ઞાનિક ઇમેજિંગ અને ક્રૂ મનોરંજન માટે વ્યૂપોર્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે.
આ વિષયોનો અભ્યાસ કરવામાં આવશે
ભારતીય અવકાશ મથકમાં પ્રોપલ્શન અને ECLSS ફ્લુઇડ રિફ્યુઅલિંગ, રેડિયેશન, થર્મલ અને માઇક્રોમિટિઓરોઇડ ઓર્બિટલ ડેબ્રિસ (MMOD) પ્રોટેક્શન, સ્પેસ સુટ્સ વગેરે પણ હશે. BAS અવકાશ, જીવન વિજ્ઞાન, દવા અને આંતરગ્રહીય સંશોધનના વિવિધ પાસાઓના અભ્યાસ માટે સંશોધન પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપશે તેવી અપેક્ષા છે.
પર્યટનને વેગ મળશે
તે માનવ સ્વાસ્થ્ય પર માઇક્રોગ્રેવિટીની અસરોનો અભ્યાસ કરવાની અને અવકાશમાં લાંબા ગાળાની માનવ હાજરી માટે જરૂરી પરીક્ષણ તકનીકોનો અભ્યાસ કરવાની તક પૂરી પાડશે. આ અવકાશ મથક અવકાશ પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપશે અને ભારત આ પરિભ્રમણ પ્રયોગશાળાના સંસાધનોનો ઉપયોગ કરીને વાણિજ્યિક અવકાશ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરશે.
આ મોડેલ આકર્ષણનું કેન્દ્ર હતું
BAS ચાલુ આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગમાં યોગદાન આપશે અને વૈજ્ઞાનિક સંશોધન કેન્દ્ર તરીકે કાર્ય કરશે. તે યુવા પેઢીને અવકાશ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીમાં કારકિર્દી બનાવવા માટે પણ પ્રેરણા આપશે. ભારત મંડપમ ખાતે રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની ઉજવણીમાં હાજર લોકોમાં 3.8 મીટર x 8 મીટરનું વિશાળ BAS-01 મોડેલ આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહ્યું.
