રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ બાદ પશ્ચિમી દેશોએ રશિયાનો બહિષ્કાર કર્યો હતો, પરંતુ ભારતે મિત્રતા જાળવી રાખી હતી. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તાજેતરમાં રશિયાની મુલાકાત લીધી હતી. ભારતે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખ્યું. જ્યારે વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરને આ અંગે સવાલ પૂછવામાં આવ્યો તો તેમણે યોગ્ય જવાબ આપ્યો. જયશંકરે શનિવારે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાના ભારતના નિર્ણયનો મજબૂત બચાવ કર્યો હતો. તેમણે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો કે શું ભારતની ઉર્જા જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે વિશ્વ પાસે કોઈ વધુ સારો વિકલ્પ છે.
તેમણે 22મા દોહા ફોરમની પેનલ “નવા યુગમાં સંઘર્ષ નિવારણ” પર ચર્ચા દરમિયાન આ નિવેદન આપ્યું હતું. જયશંકરે કહ્યું કે, રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના ત્રણ વર્ષ બાદ દુનિયાને એ અહેસાસ થવા લાગ્યો છે કે આ સમસ્યા માત્ર વાતચીત દ્વારા જ ઉકેલી શકાય છે.
રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવા પર ભારતનું વલણ
જયશંકરે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવું એ ભારત માટે સસ્તો સોદો નથી, પરંતુ દેશની ઉર્જા સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે તે જરૂરી છે. તેણે કહ્યું, “હું તેલ ખરીદું છું. તે સાચું છે. તે સસ્તું નથી. શું તમારી પાસે વધુ સારો સોદો છે?”
ભારતે તાજેતરના વર્ષોમાં રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલની તેની આયાતમાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે. રશિયા હવે ભારતનું સૌથી મોટું ક્રૂડ ઓઈલ સપ્લાયર બની ગયું છે, જે ભારતની કુલ ઓઈલ આયાતમાં 35 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવે છે.
રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ પર ભારતની ભૂમિકા
રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ પર ભારતની ભૂમિકા
જયશંકરે કહ્યું કે ભારત હંમેશા માને છે કે આ યુદ્ધ યુદ્ધના મેદાનમાં ઉકેલી શકાય નહીં. તેમણે કહ્યું કે આખરે બંને પક્ષોએ વાટાઘાટોના ટેબલ પર પાછા ફરવું પડશે અને ભારત આ શક્ય બનાવવા માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું, “જ્યારે અમે મોસ્કો જઈએ છીએ, અમે રાષ્ટ્રપતિ પુતિન સાથે વાત કરીએ છીએ. જ્યારે અમે કિવ જઈએ છીએ, ત્યારે અમે રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકીને મળીએ છીએ. અમે બંને પક્ષો વચ્ચે પરસ્પર સમજૂતીના સ્ત્રોત શોધવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ.”
જોકે, તેમણે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે ભારત કોઈ શાંતિ યોજના રજૂ કરી રહ્યું નથી. “અમે મધ્યસ્થી નથી કરી રહ્યા. અમે વાટાઘાટો કરી રહ્યા છીએ અને સુનિશ્ચિત કરીએ છીએ કે માહિતી સંપૂર્ણ પારદર્શિતા સાથે બંને પક્ષોને આપવામાં આવે,” તેમણે કહ્યું.
યુક્રેન અને ભારત વચ્ચેના સંબંધો
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ વર્ષની શરૂઆતમાં કિવની મુલાકાત લીધી હતી અને રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકી સાથે મુલાકાત કરી હતી. પીએમ મોદીએ શાંતિની તરફેણમાં રહેવાની ભારતની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો. બીજી તરફ, ઝેલેન્સકીએ ભારતને યુક્રેનને સમર્થન આપવા અને સંતુલિત વલણ અપનાવવાની અપીલ કરી હતી.
દોહા ફોરમમાં જયશંકરે સંકેત આપ્યો કે વૈશ્વિક રાજકારણમાં વાસ્તવિકતા તરફ વલણ છે. “યુદ્ધ ચાલુ રાખવા કરતાં વાતચીતની જરૂરિયાતને ઓળખવી વધુ મહત્વપૂર્ણ બની રહી છે,” તેમણે કહ્યું.
