ભારત વિદેશી ખેલાડીઓને આકર્ષવા માટે પરમાણુ જવાબદારી કાયદાઓને હળવા કરવાની યોજના પર કામ કરી રહ્યું છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત ઉપકરણ સપ્લાયર્સ પર પરમાણુ અકસ્માત સંબંધિત દંડ પણ મર્યાદિત કરશે.
અમેરિકા સાથે વેપાર વધશે
ત્રણ સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે, ભારત ઉપકરણ સપ્લાયર્સ પર અકસ્માત સંબંધિત દંડ મર્યાદિત કરવા માટે તેના પરમાણુ જવાબદારી કાયદાઓને હળવા કરવાની યોજના ધરાવે છે.
આ પગલું મુખ્યત્વે અમેરિકન કંપનીઓને આકર્ષવા માટે લેવામાં આવી રહ્યું છે જે અમર્યાદિત જોખમને કારણે પાછળ હટી રહી છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકારનો આ પ્રસ્તાવ 2047 સુધીમાં ભારતની પરમાણુ ઉર્જા ઉત્પાદન ક્ષમતાને 12 ગણી વધારીને 100 ગીગાવોટ કરવા તેમજ અમેરિકા સાથે વેપાર અને ટેરિફ વાટાઘાટોમાં નવીનતમ પગલું છે. ‘ભારતને પરમાણુ ઊર્જાની જરૂર છે’
પરમાણુ ઉર્જા વિભાગ દ્વારા તૈયાર કરાયેલા ડ્રાફ્ટ કાયદામાં 2010 ના નાગરિક પરમાણુ જવાબદારી નુકસાન કાયદાના એક મુખ્ય વિભાગને દૂર કરવામાં આવ્યો છે જે સપ્લાયર્સને અકસ્માતો માટે અમર્યાદિત જવાબદારી માટે ખુલ્લા પાડે છે, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું. “ભારતને પરમાણુ ઊર્જાની જરૂર છે, જે સ્વચ્છ અને આવશ્યક છે. જવાબદારી મર્યાદા પરમાણુ રિએક્ટરના સપ્લાયર્સની મુખ્ય ચિંતાને દૂર કરશે,” ડેલોઇટ દક્ષિણ એશિયાના મુખ્ય વિકાસ અધિકારી દેબાશિષ મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું.
ભારત-અમેરિકા વેપાર કેવી રીતે વધશે?
ભારતને આશા છે કે આ ફેરફારો જનરલ ઇલેક્ટ્રિક કંપની અને વેસ્ટિંગહાઉસ ઇલેક્ટ્રિક કંપની જેવી યુએસ કંપનીઓની ચિંતાઓને દૂર કરશે, જે અકસ્માતોના કિસ્સામાં અમર્યાદિત જોખમને કારણે આગળ આવી રહી નથી.
વિશ્લેષકો કહે છે કે આ વર્ષે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે વેપાર કરાર માટે વાટાઘાટો માટે સુધારેલા કાયદાનો પસાર થવો મહત્વપૂર્ણ છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય 2030 સુધીમાં દ્વિપક્ષીય વેપારને ગયા વર્ષના $191 બિલિયનથી વધારીને $500 બિલિયન કરવાનો છે.
શું ફાયદો થશે?
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મોદી સરકારને વિશ્વાસ છે કે જુલાઈમાં શરૂ થઈ રહેલા સંસદના ચોમાસુ સત્રમાં સુધારાઓને મંજૂરી મળી જશે. પ્રસ્તાવિત સુધારાઓ હેઠળ, અકસ્માતની સ્થિતિમાં સપ્લાયર પાસેથી વળતર મેળવવાનો ઓપરેટરનો અધિકાર કરાર મૂલ્ય સુધી મર્યાદિત રહેશે.
હાલમાં, કાયદામાં કોઈ ઓપરેટર સપ્લાયર્સ પાસેથી કેટલું વળતર માંગી શકે છે અને વિક્રેતાને કેટલા સમયગાળા માટે જવાબદાર ઠેરવી શકાય તે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યું નથી.
