ચેકોસ્લોવાકિયાના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ટોમસ ગેરીગ માસારિકનું સીલબંધ પરબિડીયું 90 વર્ષ પછી ખોલવામાં આવ્યું. પરબિડીયું ખોલવાથી બધા સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શરૂઆતમાં, ચેક રિપબ્લિકમાં પરબિડીયુંમાં શું હોઈ શકે છે તે અંગે ઘણી અટકળો ચાલી રહી હતી. કેટલાક લોકો માનતા હતા કે તે સોવિયેત રશિયા દ્વારા ઉભા થયેલા જોખમો વિશે ચેતવણી હોઈ શકે છે. પરંતુ એકવાર પરબિડીયું ખોલવામાં આવ્યું, ત્યારે 90 વર્ષ જૂનું એક ગંભીર રહસ્ય ખુલ્યું.
પરબિડીયુંમાં શું હતું?
આ પરબિડીયું ચેકોસ્લોવાકિયાના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ટોમસ ગેરીગ માસારિકનું હતું. તે 90 વર્ષ પછી ખોલવામાં આવ્યું હતું. ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિએ તેમાં લખ્યું હતું, “હું બીમાર છું, ગંભીર રીતે બીમાર છું, પણ મને ડર નથી.” આ રહસ્યમય પરબિડીયું 90 વર્ષ પછી ઇતિહાસકારો દ્વારા ટીવી પર લાઇવ ખોલવામાં આવ્યું હતું. તેમાં આખરે પાંચ પાનાની નોંધો હતી, જે મોટે ભાગે અંગ્રેજીમાં હતી, જે માસારિકના પુત્ર, જાન માસારિક દ્વારા લખવામાં આવી હતી, જેમાં તેમના પિતાના શબ્દો નોંધવામાં આવ્યા હતા.
શું રાષ્ટ્રપતિએ પત્રમાં જણાવેલી વાતો પોતે લખી હતી?
પ્રારંભિક સમીક્ષા કરનારા ઇતિહાસકારોએ જણાવ્યું હતું કે લેખન શૈલી પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિના પુત્ર જેવી જ હતી. ઇતિહાસકારો માને છે કે આ રેકોર્ડ 1934 ની શરૂઆતમાં, 1937 માં માસારિકના મૃત્યુના ઘણા વર્ષો પહેલા લખાયો હશે. માસારિક સંસ્થા અને રાષ્ટ્રીય આર્કાઇવ્સના નિષ્ણાતોએ પુષ્ટિ કરી છે કે સામગ્રી અધિકૃત છે. અંગ્રેજીમાં રેકોર્ડ કરવાનો નિર્ણય જાન માસારિકની સામાન્ય પ્રથાને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેમણે લંડનમાં રાજદ્વારી તરીકે સેવા આપી હતી અને બાદમાં ચેકોસ્લોવાકિયા પાછા ફર્યા હતા.
ઇતિહાસકારોએ આ અભિપ્રાય આપ્યો
ઇતિહાસકારોના મતે, પત્રમાં વ્યક્તિગત વિચારો અને રાજકીય ટિપ્પણી બંને છે. તેને એકલ, સુસંગત “પત્ર” તરીકે ન જોવું જોઈએ. તેના બદલે, તેને માસારિકની માંદગી દરમિયાન કરવામાં આવેલી નોંધો અથવા શ્રુતલેખનો સંગ્રહ તરીકે સમજી શકાય છે, કારણ કે તે નબળા પડતા ગયા અને તેમના વારસા પર ચિંતન કરતા ગયા. ઇતિહાસકારો કહે છે કે “હું બીમાર છું, ગંભીર રીતે બીમાર છું, પણ હું ડરતો નથી,” જાન માસારિકે નોંધની શરૂઆતમાં તેમના પિતાના શબ્દો ટાંક્યા.
૨૦૦૫માં પત્ર મળ્યો હોવા છતાં, તે બે દાયકા સુધી ખોલવામાં આવ્યો ન હતો.
આ પરબિડીયું 2005 થી ચેક નેશનલ આર્કાઇવ્ઝમાં સીલબંધ હતું, જ્યારે તેને જાન માસારિકના સેક્રેટરી, એન્ટોનિન સમ દ્વારા બે દાયકા સુધી સીલબંધ રાખવાની સૂચના સાથે જમા કરાવવામાં આવ્યું હતું. માસારિકને તેના પ્રતીકાત્મક મહત્વને કારણે, તેનું ઉદઘાટન ચેક રિપબ્લિકમાં વ્યાપક ધ્યાન આકર્ષિત કરી રહ્યું છે. માસારિક એક ફિલોસોફર-રાજકારણી હતા જેમને 1918 માં સ્વતંત્ર ચેકોસ્લોવાકિયાની સ્થાપનાનો શ્રેય આપવામાં આવ્યો હતો.
૧૯૩૫માં રાષ્ટ્રપતિને પોતાનું પદ કેમ છોડવું પડ્યું?
માસારિકે ૧૯૩૫માં ખરાબ સ્વાસ્થ્યને કારણે રાજીનામું આપ્યું અને સપ્ટેમ્બર ૧૯૩૭માં પશ્ચિમ બોહેમિયાના એક ગામમાં ૮૭ વર્ષની વયે તેમનું અવસાન થયું. જોકે, હમણાં જ ખુલ્લું પડેલું દસ્તાવેજ તેમના અંતિમ દિવસોનો ન પણ હોય. ઇતિહાસકાર ડાગમાર હાજકોવાએ કહ્યું કે શક્ય છે કે માસારિકના નજીકના સહયોગી અને બાદમાં રાષ્ટ્રપતિ એડ્યુઅર્ડ બેનેસ સહિત અન્ય વ્યક્તિઓ પણ આ સામગ્રી તૈયાર કરવામાં સામેલ હોય.
