અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેમના વેપારી ભાગીદારો પર બદલો લેવા માટે ટેરિફ લાદવાનો નિર્ણય લીધો છે. ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની મુલાકાત દરમિયાન પણ ભારત પર આ પારસ્પરિક ટેરિફ લાદવામાં આવ્યો છે. પીએમ મોદી સાથે મીડિયા સાથે વાત કરતી વખતે ટ્રમ્પે પોતાનો પક્ષ રજૂ કર્યો અને કહ્યું કે અમે આ ટેરિફ ફક્ત ભારત પર જ નહીં પરંતુ બધા દેશો પર લાદી રહ્યા છીએ. જોકે, યુએસ સરકારના આ પગલાથી ભારતને વધુ નુકસાન થવાની શક્યતા નથી કારણ કે ભારત અને અમેરિકાના નિકાસ પેટર્નમાં ઘણો તફાવત છે.
ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના આ નવા પરિવર્તન પર આર્થિક સંશોધન સંસ્થા ગ્લોબલ ટ્રેડ રિસર્ચ ઇનિશિયેટિવ (GTRI) એ પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે અમેરિકા ભારતીય પિસ્તા પર ૫૦ ટકા પ્રતિશોધાત્મક ડ્યુટી લાદી રહ્યું છે, તેનાથી ભારતને વધારે નુકસાન થઈ રહ્યું નથી કારણ કે ભારત પિસ્તાની નિકાસ કરતું નથી. GTRI ના સ્થાપક અજય શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે જો તમે બંને દેશો દ્વારા નિકાસ કરવામાં આવતા માલ પર નજર નાખો તો આ ડ્યુટીથી ભારતને બહુ ફરક પડશે નહીં.
વોશિંગ્ટનમાં પીએમ મોદી સાથેની વાતચીત દરમિયાન, યુએસ પ્રમુખ ટ્રમ્પે જાહેરાત કરી હતી કે ભારત વેપાર ખાધ ઘટાડવા માટે યુએસ પાસેથી વધુ તેલ, ગેસ અને લશ્કરી સાધનો ખરીદશે, પરંતુ તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે યુએસ ભારત પર બદલો લેવાના ટેરિફ લાદવામાં શરમાશે નહીં. વેપાર કરાર અંગે, તેમણે કહ્યું કે જોકે તેની વિગતો હજુ સ્પષ્ટ નથી, તે પ્રતિશોધાત્મક ટેરિફ પર મર્યાદિત કરાર હોઈ શકે છે, જેની જાહેરાત એપ્રિલમાં થવાની અપેક્ષા છે.
અજયે કહ્યું કે અમેરિકાએ સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર 25 ટકા ટેરિફની જાહેરાત કરી દીધી છે, તેથી આ તેની બદલાની કાર્યવાહીથી અલગ હશે. આ ઉપરાંત, હજુ સુધી એ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું નથી કે આ પારસ્પરિક ટેરિફ ચોક્કસ માલ પર લાગુ થશે કે સમગ્ર ક્ષેત્ર પર… બંને પરિસ્થિતિઓમાં અલગ અલગ શક્યતાઓ ઊભી થશે.
એપ્રિલ-નવેમ્બર 24-25 દરમિયાન, અમેરિકા અને ભારત વચ્ચે લગભગ $82.52 બિલિયનનો વેપાર થયો. અમેરિકા એ થોડા દેશોમાંનો એક છે જેની સાથે ભારત દ્વિપક્ષીય વેપાર દ્વારા લાભ મેળવે છે. ૨૩-૨૪ દરમિયાન, ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેનો વેપાર ૧૧૯.૭૧ અબજ ડોલરનો રહ્યો. આમાં, ભારતે $77.51 બિલિયનના માલની નિકાસ કરી અને $42.19 બિલિયનના માલની આયાત કરી. આના દ્વારા ભારતને $35.31 બિલિયનનો વેપાર લાભ મળ્યો.
ટ્રમ્પ ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના આ અંતરને ઘટાડવા માંગે છે. એટલા માટે તેઓ ભારતને લશ્કરી સાધનો, તેલ અને ગેસ જેવા સંસાધનો પૂરા પાડી રહ્યા છે. ટ્રમ્પે પીએમ મોદી સાથેના ભાષણમાં કહ્યું કે અમે ઇચ્છીએ છીએ કે અમેરિકા ભારતનો સૌથી મોટો ઉર્જા નિકાસકાર બને.
