ISROના ચેરમેન વી. નારાયણને મંગળવારે એક મોટી જાહેરાત કરતા કહ્યું કે અવકાશ એજન્સી એક એવા રોકેટ પર કામ કરી રહી છે જે 40 માળની ઇમારત જેટલો ઊંચો હશે અને નીચી પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં 75,000 કિલો (75 ટન) વજનનો પેલોડ મૂકી શકશે. તમને જણાવી દઈએ કે નીચી પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષા એ એક ભ્રમણકક્ષા છે જે પૃથ્વીથી 600-900 કિમીની ઊંચાઈ પર હોય છે, જ્યાં સંચાર-નિરીક્ષણ ઉપગ્રહો મૂકવામાં આવે છે.
ભારતના પહેલા રોકેટ સાથે સરખામણી શા માટે?
નારાયણને તેની સરખામણી ભારતના પહેલા રોકેટ સાથે કરી, જે ડૉ. એપીજે અબ્દુલ કલામ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું, “શું તમે જાણો છો કે રોકેટની ક્ષમતા કેટલી હોય છે? ડૉ. એપીજે અબ્દુલ કલામ દ્વારા બનાવવામાં આવેલું પહેલું રોકેટ 17 ટનનું હતું, જે 35 કિલોગ્રામના પેલોડને નીચી પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકી શકે છે. આજે આપણે 75,000 કિલોગ્રામ પેલોડ વહન કરતા રોકેટની કલ્પના કરી રહ્યા છીએ, જે 40 માળની ઇમારત જેટલું ઊંચું હશે.”
આ રોકેટમાં શું ખાસ છે?
- ૭૫ ટન વજનના પેલોડને પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં લઈ જવી એ એક મોટી સિદ્ધિ છે. આ રોકેટમાં ઈસરોની સ્વદેશી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે, જે ભારતની આત્મનિર્ભરતા દર્શાવે છે.
- 6,500 કિલોગ્રામ વજનના યુએસ ઉપગ્રહનું પ્રક્ષેપણ અવકાશમાં ભારતની વધતી જતી વિશ્વસનીયતા દર્શાવે છે.
- આ રોકેટ લશ્કરી સંદેશાવ્યવહાર, પૃથ્વી નિરીક્ષણ અને નેવિગેશન જેવા ક્ષેત્રોમાં ભારતની તાકાત વધારશે.
- ઇસરો પહેલાથી જ નેક્સ્ટ જનરેશન લોન્ચ વ્હીકલ (NGLV) પર કામ કરી રહ્યું છે, જેમાં ફરીથી વાપરી શકાય તેવું પ્રથમ તબક્કો હશે. આ નવું રોકેટ પણ આ દિશામાં એક પગલું હોઈ શકે છે.
આ વર્ષે ISRO ના મોટા મિશન કયા છે?
- NAVIC ઉપગ્રહ – નારાયણને જણાવ્યું હતું કે ISRO એ આ વર્ષે ઘણા મહત્વપૂર્ણ મિશનનું આયોજન કર્યું છે, જેમાં નેવિગેશન વિથ ઇન્ડિયા કોન્સ્ટેલેશન સિસ્ટમ (NAVIC) ઉપગ્રહ, N1 રોકેટ અને ભારતીય રોકેટનો ઉપયોગ કરીને 6,500 કિલોગ્રામ વજનના યુએસ કોમ્યુનિકેશન ઉપગ્રહને ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરવાનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે 52 ટનના સ્પેસ સ્ટેશનનું નિર્માણ 2035 સુધીમાં કરવામાં આવશે, જ્યારે ISRO શુક્ર ઓર્બિટર મિશન પર કામ કરી રહ્યું છે.
- GSAT-7R- ISRO આ વર્ષે GSAT-7R (ભારતીય સેના માટે સંચાર ઉપગ્રહ) સહિત અનેક ઉપગ્રહો લોન્ચ કરવાની યોજના ધરાવે છે. GSAT-7R ખાસ કરીને ભારતીય નૌકાદળ માટે રચાયેલ છે અને તે GSAT-7 (રુક્મિણી) ઉપગ્રહનું સ્થાન લેશે.
- ટેકનોલોજી ડેમોન્સ્ટ્રેશન સેટેલાઇટ (TDS) – આ ઉપગ્રહ નવી ટેકનોલોજીનું પરીક્ષણ કરશે, જે ભવિષ્યના મિશન માટે આધાર બનાવશે.
- યુએસ કોમ્યુનિકેશન સેટેલાઇટ – ઇસરો તેના LVM3 રોકેટ દ્વારા યુએસના 6,500 કિલોગ્રામ બ્લોક-2 બ્લુબર્ડ સેટેલાઇટને ભ્રમણકક્ષામાં મૂકશે. આ સેટેલાઇટ AST સ્પેસમોબાઇલ કંપનીનો છે અને તે અવકાશમાંથી સીધા સ્માર્ટફોનને ઇન્ટરનેટ કનેક્શન પ્રદાન કરશે. આ ભારતના આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ સહયોગની મજબૂતાઈ દર્શાવે છે.
