ગુજરાતની 8,326 ગ્રામ પંચાયતોમાં સરપંચો તેમજ પંચાયત સભ્યોની ચૂંટણી માટે 22 જૂને મતદાન યોજાશે. આમાં, પછાત વર્ગો માટે 27 ટકા અનામત લાગુ પડશે. રાજ્ય ચૂંટણી પંચ (SEC) દ્વારા બુધવારે (28 મે) ના રોજ આ જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. નોંધનીય છે કે ગ્રામ પંચાયતની ચૂંટણીઓ સામાન્ય રીતે બિન-પક્ષીય ધોરણે લડવામાં આવે છે. ગ્રામ પંચાયતની ચૂંટણીઓ લગભગ બે વર્ષના વિલંબ પછી યોજાઈ રહી છે, જેનું મુખ્ય કારણ OBC (અન્ય પછાત વર્ગો) અનામત સંબંધિત મુદ્દો છે.
ચૂંટણી સમયપત્રકની જાહેરાત સાથે, ગુજરાતમાં આદર્શ આચારસંહિતા લાગુ થઈ ગઈ છે. આમાં, મત ગણતરીની તારીખ 25 જૂન નક્કી કરવામાં આવી છે. ગુજરાત સરકારે વર્ષ 2023 માં જવેરી કમિશનના અહેવાલના આધારે પંચાયતો, નગરપાલિકાઓ અને મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનો જેવી સ્થાનિક સંસ્થાઓમાં OBC ને 27 ટકા અનામત આપવાની જાહેરાત કર્યા પછી રાજ્યમાં પ્રથમ વખત ગ્રામ પંચાયતોની ચૂંટણીઓ આટલા મોટા પાયે યોજાઈ રહી છે.
આ 8,326 ગ્રામ પંચાયતોમાંથી, 4,688 માં સામાન્ય અથવા મધ્ય-સત્ર ચૂંટણીઓ થશે, જ્યારે 3,638 ગ્રામ પરિષદોમાં પેટાચૂંટણીઓ થશે, એમ SEC એ ગાંધીનગરમાં એક પ્રકાશનમાં જણાવ્યું હતું. ઉમેદવારો પંચાયત ચૂંટણીઓમાં વ્યક્તિગત રીતે ઉભા રહે છે, પક્ષની ટિકિટ પર નહીં, જોકે તેઓ રાજકીય સંગઠનો સાથે જોડાયેલા હોઈ શકે છે.
ગણતરી ક્યારે થશે?
જાહેરનામામાં જણાવાયું છે કે 22 જૂને સવારે 7 વાગ્યાથી સાંજે 6 વાગ્યા સુધી મતદાન થશે, જ્યારે મતગણતરી 25 જૂને થશે. નામાંકન દાખલ કરવાની છેલ્લી તારીખ 9 જૂન છે અને નામાંકન પાછા ખેંચવાની છેલ્લી તારીખ 11 જૂન છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચૂંટણીઓ બેલેટ પેપર દ્વારા કરવામાં આવશે અને મતદારોને NOTA (ઉપરોક્તમાંથી કોઈ નહીં) નો વિકલ્પ આપવામાં આવશે. રાજ્યમાં શાસક ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) અને વિપક્ષ કોંગ્રેસ બંનેએ ગ્રામ પંચાયત ચૂંટણીઓની જાહેરાતનું સ્વાગત કર્યું છે.
ગુજરાત કોંગ્રેસના પ્રવક્તા મનીષ દોશીએ જણાવ્યું હતું કે, “ગ્રામ પંચાયતોની ચૂંટણી અંગે SECની જાહેરાતનું કોંગ્રેસ સ્વાગત કરે છે. ચૂંટણીઓ લગભગ બે વર્ષથી મુલતવી રાખવામાં આવી હતી. કોંગ્રેસ લાંબા સમયથી ચૂંટણીઓની માંગ કરી રહી છે કારણ કે શાસક ભાજપે આ પંચાયતોની મુદત પૂરી થયા પછી વહીવટદારોની નિમણૂક કરીને લોકોની સત્તા હડપ કરી હતી.”
ચૂંટણીઓ યોજવામાં વિલંબનું કારણ શું છે?
ગુજરાત ભાજપના પ્રવક્તા યજ્ઞેશ દવેએ કોંગ્રેસના આરોપને નકારી કાઢ્યો હતો કે ગ્રામીણ સંસ્થાની ચૂંટણીઓ યોજવામાં વિલંબ પાછળ શાસક પક્ષનો હાથ છે. તેમણે દલીલ કરી હતી કે ચૂંટણીઓમાં વિલંબ થયો કારણ કે SECએ રાજ્ય સરકાર દ્વારા મંજૂર કરાયેલ 27 ટકા અનામતનો અમલ કરવા માટે દરેક વોર્ડમાં OBC વસ્તીની ગણતરી કરવાનું મહત્વપૂર્ણ કાર્ય પૂર્ણ કરવાનું હતું.
દવે કહ્યું, “પછાત વર્ગો સાથે કોઈ અન્યાય ન થાય તેની ખાતરી કરવા માટે OBC વસ્તીનો અંદાજ કાઢવાનું કાર્ય મહત્વપૂર્ણ હતું. કોંગ્રેસ માત્ર જનતામાં ખોટી માહિતી ફેલાવી રહી છે. જો ચૂંટણીની જાહેરાત વહેલા થઈ હોત, તો એવો આરોપ હોત કે ભાજપે ઓબીસીને તેમના અધિકારોથી વંચિત રાખવા માટે ઉતાવળમાં ચૂંટણી યોજી છે. અમને વિશ્વાસ છે કે ભાજપ સાથે સંકળાયેલા ઉમેદવારો ચૂંટણી જીતશે.”
