ઇન્ડસ્ટ્રી સંસ્થા CII એ 2025-2026 માટે તેના બજેટ સૂચનોમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરની એક્સાઇઝ ડ્યુટી ઘટાડવાની ભલામણ કરી છે. ઉદ્યોગ સંગઠને તેના સૂચનમાં દલીલ કરી છે કે ઈંધણના ઊંચા ભાવ મોંઘવારી ઘણી હદ સુધી વધે છે. જ્યારે આ સૂચનનો હેતુ વધુમાં વધુ લોકોને અને અર્થવ્યવસ્થાને રાહત આપવાનો છે. આનાથી ભારતના મોટરચાલકોને પણ મદદ મળશે કે જેઓ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી ઈંધણના આસમાની કિંમતોના દબાણ હેઠળ છે.
હાલમાં સમગ્ર ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ ઊંચા સ્તરે છે. પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં કેટલાક મહિનાઓ પહેલા થોડો ઘટાડો થયા બાદ વધુ વધારો થયો છે. પરંતુ હવે ભારતના ઘણા શહેરો અને રાજ્યોમાં પેટ્રોલની કિંમત 100 રૂપિયા પ્રતિ લિટરથી વધુ છે. જ્યારે એક લિટર ડીઝલની કિંમત પણ 100 રૂપિયાની આસપાસ છે. ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના આટલા ઊંચા ભાવ પાછળનું એક મુખ્ય કારણ આ મોટર ઈંધણ પર લાદવામાં આવતી કેન્દ્રીય આબકારી જકાતનો ઊંચો દર છે. જે કુલ ટેક્સના બોજને કારણે છૂટક કિંમતમાં વધારો કરે છે. CII એ મોટર ફ્યુઅલ માટે ટેક્સ રેટ ઘટાડવાની ભલામણ કરી છે. પીટીઆઈએ આ માહિતી આપી છે.
પેટ્રોલની છૂટક કિંમતમાં સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટીનો હિસ્સો 21 ટકા જેટલો છે. તે જ સમયે, ડીઝલની છૂટક કિંમતમાં કેન્દ્રીય આબકારી જકાતનો હિસ્સો 18 ટકા છે. પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરની સેન્ટ્રલ એક્સાઈઝ ડ્યુટી મે 2022 થી વૈશ્વિક ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતોને અનુરૂપ ગોઠવવામાં આવી નથી. રસપ્રદ વાત એ છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન વૈશ્વિક ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં લગભગ 40 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. જોકે, ભારતમાં ઓઈલ માર્કેટિંગ કંપનીઓએ વૈશ્વિક ક્રૂડ ઓઈલના ભાવને અનુરૂપ દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના છૂટક ભાવમાં ઘટાડો કર્યો નથી. જેના કારણે ગ્રાહકોને તેનો લાભ મળી રહ્યો નથી.
પેટ્રોલ અને ડીઝલના ઊંચા છૂટક ભાવો માત્ર કેન્દ્રીય આબકારી જકાતના ઊંચા દરોને કારણે નથી. પણ રાજ્ય સરકારો દ્વારા લાદવામાં આવેલ વેલ્યુ એડેડ ટેક્સ (VAT)ને કારણે. વાસ્તવમાં, દેશભરના અલગ-અલગ રાજ્યોમાં આ બે મોટર ઇંધણની અલગ-અલગ કિંમતો પાછળનું આ જ કારણ છે. ઓટોમોટિવ ઉદ્યોગના વિવિધ ક્ષેત્રો દ્વારા ઘણી વખત ભલામણ કરવામાં આવી છે કે પેટ્રોલ અને ડીઝલને એકરૂપતા લાવવા માટે GST શાસન હેઠળ લાવવામાં આવે. જોકે, સરકારે હજુ સુધી આવું કોઈ પગલું ભર્યું નથી.
