વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે શક્યતા વ્યક્ત કરી છે કે વધુ ગેરકાયદેસર ઇમિગ્રન્ટ્સને ઓળખીને ભારત પાછા મોકલવામાં આવશે. બુધવારે જ, આવા 100 થી વધુ લોકો અમેરિકાથી ભારત પાછા ફર્યા. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સત્તા સંભાળ્યા પછી આ પહેલી વાર છે જ્યારે કોઈ ભારતીયને દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યો છે. પ્રશ્ન એ છે કે જે લોકો આ રીતે ભારત પાછા ફરે છે તેઓ ક્યારેય ફરી અમેરિકા જઈ શકશે કે નહીં.
ઇન્ડિયા ટુડે સાથે વાત કરતા, દિલ્હી બાર કાઉન્સિલના ચેરમેન કેકે મેનને જણાવ્યું હતું કે જો દેશનિકાલ કરાયેલા લોકો મુસાફરી માટે નકલી દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ નહીં કરે, તો ભારતમાં તેમની સામે કોઈ કાનૂની કાર્યવાહી થશે નહીં. તેણે કહ્યું. ‘જ્યાં સુધી તેમની પાસે અસલી ભારતીય પાસપોર્ટ હોય અને તેમણે માન્ય દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કર્યો હોય, ત્યાં સુધી તેમની સામે કોઈ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે નહીં.’
તેમણે કહ્યું, ‘જો કોઈએ નકલી પાસપોર્ટનો ઉપયોગ કર્યો હોય અથવા કોઈ બીજાના પાસપોર્ટમાં પોતાનો ફોટો મૂક્યો હોય અથવા ડોન્કી રૂટનું નામ, જન્મ તારીખ અથવા અન્ય કોઈ માહિતી બદલી હોય, તો તેને પાસપોર્ટ એક્ટ હેઠળ કાનૂની કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.’
પંજાબમાં કોંગ્રેસ સરકાર દરમિયાન એડવોકેટ જનરલ રહેલા અતુલ નંદાએ ચેનલને જણાવ્યું હતું કે, ‘જ્યારે પણ તમે વિઝા ફોર્મ ભરો છો, ત્યારે એક કોલમ હોય છે જે પૂછે છે કે શું તમને ક્યારેય દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યા છે.’ એકવાર તેમના પર દેશનિકાલનો સ્ટેમ્પ લાગી જાય પછી, ઘણા દેશો તેમને વિઝા આપતા નથી. તેમણે કહ્યું, ‘ખાસ કરીને અમેરિકા, કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, બ્રિટન જેવા દેશો ગેરકાયદેસર ઇમિગ્રન્ટ તરીકે દેશનિકાલ કરાયેલા કોઈપણ વ્યક્તિને વિઝા નહીં આપે.’
નિયમ
યુએસ સિટિઝનશિપ એન્ડ ઇમિગ્રેશન સર્વિસીસ વેબસાઇટ અનુસાર, દેશનિકાલ અથવા કાઢી મૂક્યા પછી ફરીથી અરજી કરવા માટે સંમતિ ફોર્મ I-212 હેઠળ મેળવવી આવશ્યક છે. જો કોઈ વ્યક્તિને ઇમિગ્રેશન અને રાષ્ટ્રીયતા અધિનિયમની કલમ 212(a)(9)(A) અથવા (C) હેઠળ પ્રવેશ નકારવામાં આવે તો પ્રવેશ માટે ફરીથી અરજી કરવાની પરવાનગી મેળવવા માટે આ ફોર્મનો ઉપયોગ થાય છે.
“દેશનિકાલ કરાયેલ અથવા હાંકી કાઢવામાં આવેલ વ્યક્તિને પરિસ્થિતિના આધારે 10 વર્ષ સુધી ફરીથી અરજી કરવાથી પ્રતિબંધિત કરી શકાય છે,” એમ અહેવાલમાં યુએસ દૂતાવાસને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે. અમુક કિસ્સાઓમાં આ ગેરલાયકાત માફ કરી શકાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટનું કહેવું છે કે દેશનિકાલ કરાયેલા ગેરકાયદેસર ઇમિગ્રન્ટ્સ ઓછામાં ઓછા 5 વર્ષ સુધી વિઝા માટે અરજી કરી શકતા નથી. ઘણા બધા નિયમો પણ લાદવામાં આવ્યા છે.
