ગુજરાતે આદિવાસીઓની આનુવંશિક સ્વાસ્થ્ય જરૂરિયાતોને વૈજ્ઞાનિક રીતે સમજવા માટે અસરકારક પગલાં લીધાં છે. ગુજરાતે દેશનો પ્રથમ આદિવાસી જીનોમ સિક્વન્સિંગ પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો છે. ગુજરાત બાયોટેકનોલોજી રિસર્ચ સેન્ટર આ પ્રોજેક્ટનો અમલ કરશે.
આદિવાસી વિકાસ મંત્રી ડૉ. કુબેર ડિંડોરે ગાંધીનગરમાં આયોજિત ઉચ્ચ-સ્તરીય સંવાદમાં આ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત કરી હતી. આ પહેલનો હેતુ આદિવાસી વસ્તીમાં આનુવંશિક સ્વાસ્થ્ય જોખમોની સમજ વધારવા અને વ્યક્તિગત આરોગ્યસંભાળ ઉકેલોની પહોંચ સુધારવાનો છે.
આદિવાસી જીનોમ પ્રોજેક્ટ શું છે?
આ પ્રોજેક્ટમાં, ગુજરાતના 17 જિલ્લાઓના 2000 આદિવાસી લોકોના જીનોમનું ક્રમીકરણ કરવામાં આવશે. તેનો હેતુ આ સમુદાયોમાં આનુવંશિક રોગોની ઓળખ અને સારવાર માટે સંદર્ભ ડેટાબેઝ બનાવવાનો છે.
આ પછી, ટૂંક સમયમાં જમીન સ્તરે નમૂના સંગ્રહ શરૂ કરવામાં આવશે. અત્યાધુનિક પ્રયોગશાળાઓ, ડેટા વિશ્લેષણ અને નિષ્ણાત ટીમ જીનોમ સિક્વન્સિંગ માટે કામ કરશે.
હકીકતમાં, અત્યાર સુધી દેશની આદિવાસી વસ્તી માટે કોઈ વ્યાપક જીનોમ ડેટાબેઝ નહોતો. આ પ્રોજેક્ટ આ અંતરને ભરશે અને વધુ નીતિ નિર્માણ અને સંશોધન માટે એક મહત્વપૂર્ણ આધાર બનશે.
આદિવાસી સમુદાયોને કેવી રીતે ફાયદો થશે?
આનાથી સિકલ સેલ રોગ, થેલેસેમિયા અને કેટલાક કેન્સર જેવા આનુવંશિક રોગોની વહેલી ઓળખ શક્ય બનશે. આ ઉપરાંત, કુદરતી રોગપ્રતિકારક શક્તિ પ્રદાન કરતા જનીનો પણ ઓળખવામાં આવશે અને સારવાર વ્યક્તિ અનુસાર કસ્ટમાઇઝ કરી શકાય છે.
આ પ્રોજેક્ટની સફળતા તેની સ્વીકાર્યતા પર નિર્ભર રહેશે. જો સફળ થાય, તો તેને અન્ય રાજ્યો અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા અપનાવી શકાય છે. દેશભરના આદિવાસી સમુદાયો આનો લાભ મેળવી શકે છે.
